Bindingsangst bij vrouwen, hoe ga je hiermee om?

Even een leuk biologisch weetje: volgens diverse onderzoeken hebben vrouwen bijna twee keer zo vaak last van een angststoornis,in vergelijking tot mannen. Deze stoornissen kunnen uiteenlopen van een gegeneraliseerde angststoornis tot een obsessief-compulsieve stoornis. Maar wat is de exacte reden dat een dergelijke stoornis ontstaat? Zoals met alle dingen, die betrekking hebben op de geestelijke gezondheid, is er waarschijnlijk een groot aantal factoren bij betrokken.

Zo zal bijvoorbeeld seksisme een meetbaar effect hebben op de geestelijke gezondheid, bij de één door een minderwaardigheid gevoel op te wekken, terwijl bij een ander hormonale schommelingen, zoals die in verband kunnen worden gebracht met een normale menstruatiecycli, eveneens invloed hebben op de geestelijke gezondheid. Maar een nieuw onderzoek, dat uitgevoerd werd onder zowel mannelijke als vrouwelijke muizen, heeft een deel van de hersenen geïdentificeerd dat van invloed kan zijn op de reden waarom vrouwen eerder een angststoornis ontwikkelen dan mannen, en deze bevinding zou zelfs de huidige manier waarop een dergelijk stoornis wordt behandeld kunnen veranderen.

De wetenschappers achter dit onderzoek, dat gepubliceerd werd in Cell Reports, waren verrast toen ze deze ontdekking deden. Ze bekeken een deel van de hersenen dat de locus coeruleus (of blauwe kern) wordt genoemd en die zowel aanwezig is in het brein van mensen als dat van muizen. De locus coeruleus is verantwoordelijk voor een heleboel zaken, maar één van de meest belangrijke is de productie van het hormoon norepinephrine. Een tekort aan dit hormoon kan in verband worden gebracht met onder andere: een depressie, maar eveneens aan angst- en slaapstoornissen. Een heleboel antidepressiva, de zogenaamde SNRI’s, zijn speciaal ontwikkeld om tekorten ervan weer op peil te brengen.

Toen de wetenschappers de locus coeruleus naderbestudeerden, ontdekten ze iets heel vreemds: dit deel van de hersenen zag er bij de vrouwelijke muizen totaal anders uit in vergelijking tot hetzelfde deel van het brein van de mannelijke proefdieren. Op de eerste plaats heeft de vrouwelijke locus coeruleus aanzienlijk meer van een de receptor die de naam PTGER3 draagt, en die de stressreacties van het lichaam beheert. Verder zijn er meer genen die door andere onderzoeken gelinkt kunnen worden aan depressie.

Waarom is dit verschil belangrijk? Welnu, tijdens het experiment gaven de wetenschappers de muizen een standaardmedicament waardoor ze na een stressvolle ervaring tot rust konden komen, en alleen de vrouwelijke proefdieren reageerden hierop,vanwege het feit dat dit middel was ontwikkeld om te interageren met PTGER3. In gewoon Nederlands wil dat zeggen dat deze medicatie een verschillende werking zal hebben in het brein wanneer er sprake is van angst, en dat ze waarschijnlijk enkel en alleen voor vrouwen en dus niet voor mannen effect zullen hebben. En dat is van groot belang voor iedereen die op dit ogenblik een bepaalde vorm van angstmedicatie gebruikt,maar in het bijzonder wanneer dit een vrouw betreft.

Uiteraard is tot op heden nog niet bekend of dit eenzelfde effect zal hebben op het menselijke brein als bij muizen, dat zal dan ook de volgende fase van het onderzoek zijn. Muizen zijn nu eenmaal geen mensen in een miniformaat. Maar op het moment dat het effect van dit middel hetzelfde blijkt te zijn bij mensen als bij de proefdieren, dan kan dat voor de behandeling van angststoornissen een heleboel gaan veranderen. Allereerst is dan namelijk een groot deel van het sekseverschil ten aanzien van de angstgevoelens te verklaren, wat op zijn beurt weer zou kunnen helpen om het stigma tegen psychische aandoeningen af te laten nemen. Tevens zou het een revolutie betekenen in de manier waarop nu klachten als angsten en depressies worden behandeld, omdat wetenschappers behandelingen op basis van geslacht nader zouden kunnen gaan bestuderen en onderzoeken.

De reden dat dit vandaag de dag onder de loep wordt genomen, is vanwege de vooroordelen die er bestaan binnen de geneeskunde ten aanzien van de beide geslachten. Wetenschappers gebruikten immers al erg lang alleen maar mannen, zowel mannelijke muizen en mannelijke ratten als mannelijke mensen, in hun experimenten, ervan uitgaande dat dit een nauwkeurig resultaat op zou leveren dat op iedereen van toepassing zou zijn. Maar dit blijkt wonderwel dat de biologie van vrouwen radicaal anders kan zijn. Een dergelijk verschil kan toe worden geschreven aan het feit dat onderzoek nog altijd een enorm door mannen gedomineerd gebied is, maar omdat STEM alsmaar meer diversiteit opmerkt, is het waarschijnlijk dat de wetenschappelijke bevindingen er eveneens beter op kunnen worden.

Dit onderzoek bevestigt opnieuw waarom het zo van belang is om allebei de geslachten in onderzoeken en tests op te nemen, omdat het onderzoek een aantal verrassende contrasten aan het licht zou kunnen brengen die essentieel kunnen zijn bij het ontwikkelen van nieuwe medicijnen, of van overige methoden om mensen te kunnen helpen. Na dit onderzoek is er tevens de mogelijkheid dat er nieuwe medicijnen, die werken tegen angstgevoelen, specifiek af kunnen worden gestemd op de structuren in de hersenen van vrouwen. Dit alles al echter niet op korte termijn gebeuren, maar voorlopig zal dit onderzoek wel dienen als een bewijs dat de seksegelijkheid in het lab werkelijk noodzakelijk is.

Indien je last hebt van angstgevoelens, dan is het niet altijd eenvoudig om erachter te komen wat je dient te doen, of hoe je een begin kunt maken, om je beter te gaan voelen. En het kan zelfs nog lastiger zijn om steun te geven aan vrienden of familie, vanwege het stigma waar de geestelijke gezondheid mee worden omringd. Maar het is wel altijd van belang om in gedachten te houden dat er een groot aantal manieren zijn om gevoelens angst te behandelen, en dat er ook een heleboel mensen in je omgeving zullen zijn die bereid zijn om je te helpen.

“Er heerst een maatschappelijke druk om door te gaan, je beste beentje voor te zetten en nooit je kwetsbaar of zwak op te stellen”, zegt klinisch psycholoog Jaclyn Lopez Witmer. Maar desondanks is één van de meest nuttige dingen die je voor jezelf kunt doen, gewoon je angst erkennen en vervolgens proberen om een paar hulplijnen uit te gooien. “Er is echter kracht voor nodig om jezelf open te stellen voor een ander en om hulp en ondersteuning te durven vragen,” zegt Dr. Lopez Witmer. “Het werkt echter bevrijdend en leidt tot hechtere relaties en een betere geestelijke gezondheid.” Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan het ondergaan van therapie, het open en eerlijk een gesprek kunnen voeren van iemand die je vertrouwd of zelfs lid worden van een lotgenoten- of ondersteuningsgroep.

Uiteraard zijn er manieren om jezelf te leren ontspannen op het moment dat praten over je angstgevoelens je ongemakkelijk maakt of wanneer deze optie te hoogdrempelig voor je lijkt te zijn. Er zijn tegenwoordig zelfs anonieme chatlijnen beschikbaar die je in kunt zetten, maar ook zowel betaalde als gratis) therapieën die je eens uit kunt proberen. Het gaat er echter altijd om dat je te weten kunt je komen waar je je goed bij voelt, en vervolgens te bepalen voor welke methode je wilt gaan. Hieronder hebben we een aantal manieren voor je op een rijtje gezet hoe je hulp kunt zoeken voor je angstgevoelen, zodat je je snel weer beter kunt voelen.

1. Bepaal waar je hulp kunt vinden

Angstgevoelen kunnen ervoor zorgen dat je je alleen gaat voelen, maar desondanks zijn er diverse mensen in je omgeving die zou kunnen benaderen als je opzoek bent naar ondersteuning. “Het kan eigenlijk iedereen zijn: een familielid, een vriend(in), een collega, een geestelijke en natuurlijk een therapeut,” zegt Ruthie Kalai. “Je hoeft dankzij deze vormen van hulp dus niet alleen eronder te lijden.”

2. Neem de tijd om te praten

Op het moment dat je met iemand contact hebt gezocht, dan dien je “deze persoon te laten weten dat je graag zou willen praten en vraag hem of haar of er tijd voor is“, zegt klinisch psycholoog Aimee Daramus. Op die manier zijn de mensen die je om hulp vraagt immers op de hoogte wat hen te wachten zal staan en zullen ze beter naar je kunnen luisteren. Uiteindelijk zal dat dan doorgaans weer resulteren in het feit dat jij je meer gesteund voelt.

3. Selectief te werk gaan

Je dient er overigens rekening mee te houden dat niet iedereen open zal staan voor het aanhoren van je psychische problemen, en niet iedereen is een even goede luisteraar. Dus je dient altijd selectief te werk te gaan wanneer het gaat om de persoon die je benadert met je hulpvraag, zegt Dr. Daramus. Kies altijd iemand waarvan je weet dat hij of zij zich respectvol tegenover jou op zal stellen, zoals een vriend(in) of familielid die in het verleden al eens met gevoelens van angst te maken heeft gehad.

4. Zoek hulp op het internet

Indien je niemand hebt om mee te praten, of als je je ongemakkelijk voelt over het naar buiten brengen van je problemen, dan moet je je echt over deze angst heen zetten. “Er zijn namelijk ook anonieme hulplijnen, websites en fora (waar je in contact kunt komen met mensen die met je willen praten over de dingen waar je mee worstelt,” zegt Kalai. Dit is dan ook vaak een goede manier om te beginnen als je wilt praten over angstgevoelens, je voert namelijk het gesprek met in een omgeving waarin je niet zult worden veroordelend en waar je volledig anoniem je verhaal kunt doen.

5. Probeer Twitter als hulpbron

“Twitter heeft 24 uur per dag een grote community als het gaat om de behartiging van je belangen op het gebied van de geestelijke gezondheid”, zegt Dr. Daramus. Je kunt daar dan ook een heleboel steun vinden waardoor je je waarschijnlijk al snel minder alleen zult voelen.

6. Deel een veiligheidsplan

“Op het ogenblik dat je last kunt krijgen van paniekaanvallen of andere ernstige angsten in het openbaar, dan zou je kunnen overwegen om een ​​veiligheidsplan te delen met vrienden en familie zodat zij weten hop welke wijze je geholpen dient te worden”, zegt Dr. Daramus.

Niet ieder mens zal namelijk angstgevoelen goed kunnen begrijpen of weten op welke manier jij geholpen moet worden. Maar op dit vlak kunnen mensen uiteraard leren om daar beter in te worden, in het bijzonder wanneer je hen laat weten wat je wilt dat ze doen of zeggen als je je de volgende keer niet goed voelt.

7. Specifiek en duidelijk zijn

Het is tevens erg verstandig om in het algemeen meer specifiek en duidelijk te zijn over wat voor hulp je nodig hebt. “Mensen kunnen in de regel beter reageren wanneer je hen concrete ideeën aan de hand doet”, aldus klinisch psycholoog Lisa Stines Doane. “Dus in plaats van te zeggen: Ik wil dat je er voor me bent’, zeg je ‘Ik ben de laatste tijd zo onrustig en bezorgd, dus op het ogenblik dat ik naar je toe kom met deze problemen, dan kun je me vragen of ik wil dat je naar me luister, of dat ik wil dat je me helpt om het probleem minder groot te maken.’ Zo hoeven mensen die je willen helpen niet te gissen naar de beste aanpak en zul jij je meer gesteund voelen.

8. Ga op zoek naar een geschikte therapeut

“Therapie om angstgevoelens mee te behandelen kan erg nuttig zijn,” zegt dr. Doane, “dus op het moment dat je niet de hulp krijgt die je nodig hebt van bijvoorbeeld vrienden of familie, of wanneer je typische manieren om met je problemen om te gaan er niet voorzorgen dat deze afnemen, dan dien je contact te zoeken met een geschikte therapeut.” Je kunt er bijvoorbeeld één vinden door een online zoekopdracht in geven of door je huisarts te vragen om een ​​doorverwijzing voor je te verzorgen.

9. Praat met een vriend(in) die al eens in therapie is geweest

Een andere fantastische manier om een ​​therapeut te vinden, is door een vriend(in) om hulp te vragen die zelf al eens in therapie is geweest, zegt dr. Lopez Witmer. Vraag deze persoon of zijn of haar therapeut een doorverwijzing of een afspraak aan zal nemen. En als je dan toch bezig bent, dan kun je meteen informeren hoe je vriend(in) het over zijn of haar angst heen is gekomen en welke vorm van therapie er is gevolgd, zodat je weet wat je mogelijk kunt verwachten.

10. Ga op zoek naar een cognitieve gedragstherapeut

“Probeer om iemand te vinden die een gespecialiseerde opleiding heeft genoten op het gebied van cognitieve gedragstherapie, dat is immers de aangewezen manier om de angstgevoelens te kunnen behandelen,” zegt Dr. Doane. Alle therapeuten hebben hun eigen specialiteiten en deze vorm van therapie kan een enorm goede hulp voor je zijn.

11. Bel een plaatselijke instelling voor geestelijke gezondheidszorg

Indien je niet zeker weet waar je terecht kunt voor de juiste hulp, dan kun je de plaatselijke instelling voor geestelijke gezondheidszorg bellen, in het bijzonder wanneer je je zorgen maakt over vergoedingen en andere financiële zaken die bij een behandeling kunnen komen kijken. Op die manier weet je van tevoren of je zelf een bepaalde financiële bijdrage zult moeten leveren voor de behandeling van je angstgevoelens.

12. Bel een universiteit in de buurt

Een andere fantastische plek om hulp te zoeken is bij een universiteit of medisch opleidingsinstituut bij je in de buurt. “Een groot aantal masterprogramma’s op het gebied van counseling bieden namelijk specifieke clinics aan hun studenten aan die betrekking hebben op dit vlak,” zegt Megan N. Long. “Indien je een krappe beurs hebt, maar je wel hulp wilt, dan kan dit een schitterende oplossing zijn. Deze studenten worden immers nauwlettend gevolgd, dus je krijgt altijd ook de hulp van een ervaren therapeut.”

13. Praat met een begeleidingsadviseur op school

Wanneer je nog op school zit, dan kun je met je hulpvraag je wenden tot de studieadviseur, zegt Scott-Hudson. Een groot aantal scholen en hogescholen bieden namelijk kosteloos bepaalde vormen van counseling aan op de campus.

14. Neem contact op met de afdeling HR op je werk

Indien er op je werk een afdeling HR of personeelszaken aanwezig is, dan kun je iemand hiervan vragen naar een ondersteuningsprogramma voor werknemers, zo kun je advies krijgen op de werkvloer, zegt Scott-Hudson. Langs deze weg kun je wellicht een paar therapiesessies gratis aangeboden krijgen.

15. Sluit je aan bij een therapiegroep

Een groot aantal therapiegroepen komt geregeld bij elkaar, dus kun je online eens op zoek gaan naar een dergelijke groep bij je in de buurt. “Dit soort groepen kan immers vaak het gevoel van eenzaamheid af laten nemen”, zegt Scott-Hudson. Om die reden is het dan ook verstandig om er eentje te gaan zoeken en zo snel mogelijk een contact tot stand te brengen.

16. Regel een telefonisch consult

Op het ogenblik dat je geen goed contact hebt met je therapeut, dan hoef je niet meteen de hoop op te geven. “Je hoeft immers niet in zee te gaan met de eerste de beste die je tegenkomt,” zegt Long. “Zoek in plaats daarvan iemand die een werkwijze heeft die het beste past bij jou.” Je zou dit bovendien kunnen doen door een telefonisch consult te regelen of contact op te nemen via e-mail of de website van de betreffende therapeut, wat altijd een prima alternatief blijkt te zijn wanneer je liever geen telfonisch contact opneemt.

17. Vertel je yogaleraar of trainer hoe je je voelt

Wanneer je geregeld naar de sportschool of naar een yogastudio gaat, dan zou je kunnen overwegen om je trainer of leraar te laten weten hoe je je voelt. “Deze mensen kunnen namelijk helpen door bewegingstherapieën te gebruiken als een ​​gezonde uitlaatklep voor je gevoelens van angst en stress”, aldus yogatherapeut Katie Ziskind. “En, een yogaleraar kan bovendien over een perfecte oefening beschikking om je te helpen met het onder controle houden van je angsten.”

18. Stuur een vriend(in) een berichtje

In sommige gevallen blijkt dat een erg klein dingetje een enorm verschil kan maken op momenten dat je je angstig voelt, zoals een berichtje sturen naar een vriend(in). “Gewoon contact zoeken en weten dat iemand er voor je is, kan echt iemand heel erg helpen,” zegt Ziskind.

19. Beschrijf je gevoelens van angst

Zorgt je angst ervoor dat je je zweterig, in paniek, verstikt of gestresst voelt? Beschrijf het gevoel hardop voor jezelf, zegt Leslie Huddart. Dit kan je namelijk helpen om beter te worden in het benoemen van je gevoelens, wat op zich al een opluchting kan zijn, maar eveneens kan helpen om de mensen om je heen beter te laten begrijpen wat jij doormaakt. “Het is tevens een manier om je kwetsbaarheid te laten zien,” zegt ze, “wat op zijn beurt weer leidt tot een hechtere band en een gevoel van acceptatie en veiligheid met andere mensen, die allemaal een helende werking zullen hebben op je gevoelens van angst.”

20. Laat iemand weten dat je hulp nodig hebt

Op ogenblikken dat je angstig bent, dan kan het lastig zijn om een ​​therapeut te vinden of om uit te zoeken wat je dient te doen, dus “praat met een vriend(in) of familielid waar je je op je gemak bij voelt over het willen van hulp,” zegt Long. Hij of zij kan je helpen om een therapeut te vinden, je naar afspraken te vergezellen of zelfs zelf voor ondersteuning zorgen. Er zijn dan ook talloze manieren om hulp te vinden en te krijgen om zo je angsten te verlichten. Je hoeft dus zeker niet bang te zijn om erover te praten, een vriend(in) een berichtje te sturen of om met iemand contact op te nemen.