Iedereen heeft het waarschijnlijk wel eens meegemaakt en weet ook jij maar al te goed hoe je je voelde toen je niet slaagde voor die wiskundetest op school? Of toen je aanvraag voor opname in dat ene sportteam af werd gewezen? Of hoe onlangs die sollicitatie op niets uit is gelopen? Afgewezen worden is, en zal altijd, deel uit blijven maken van je normale leven. Toch doet het steeds weer pijn. Ondanks dat iemand het al honderd keer mee heeft gemaakt, vormt iedere nieuwe afwijzing weer een verse wond. Afgewezen worden doet pijn en dat is echt zo, steeds weer opnieuw.
Wat betekent afgewezen worden?
Afgewezen worden wil in feite zeggen dat je buitengesloten wordt van een bepaalde groep, van een interactie, van het krijgen van informatie, van een zekere vorm van communicatie of van emotionele intimiteit. Op het ogenblik dat iemand je dan ook met opzet buitensluit van één van deze aspecten, dan zal je brein bepalen op welke manier je deze afwijzing ervaart. De psychologische term voor dit type afwijzing is sociale afwijzing.
Doet afgewezen worden pijn?
Iedereen weet dat een afwijzing pijnlijk is, en dus pijn doet. Het voelt niet goed, in het bijzonder wanneer je afgewezen wordt in de context van een liefdesrelatie.
Zou een afwijzing pijn moeten doen?
Een heleboel zelfhulpgoeroes en boeken die handelen over persoonlijke ontwikkeling zullen je zeggen dat een afwijzing geen pijn zou moeten doen, met behulp van één of meerdere van de volgende mythen tenminste.
Mythe 1
Geluk is een eigen keuze, en dus geen resultaat van iets. Je kunt er dus zelf voor kiezen om gelukkig te zijn, ongeacht welke externe omstandigheden er aanwezig zijn.
Mythe 2
Je hebt van niemand een goedkeuring nodig om je gelukkig te kunnen of mogen voelen. De enige persoon van wie je deze goedkeuring nodig hebt, is die van jezelf.
Mythe 3
Wanneer je niet in je eentje gelukkig bent, dan zul je ook nooit gelukkig worden in een relatie.
Volgens Prof. C. Nathan DeWall, verbonden aan de Universiteit van Kentucky, is de noodzaak om erbij te horen, of de noodzaak om sterke en bevredigende relaties te hebben, even fundamenteel voor de menselijke natuur als de behoefte aan eten en drinken. Bovendien heeft onderzoek aangetoond dat het niet alleen natuurlijk is om ernstige geestelijk lijden pijn te ervaren als gevolg van een afwijzing, maar het is eveneens even ‘werkelijk en echt’ als het ervaren van lichamelijke pijn.
Simpele manieren om met een afwijzing om te kunnen gaan
Wil dit dus zeggen dat er geen enkele manier voor handen is om jouw pijn van een afwijzing te verlichten? Gelukkig is dat niet het geval. Je kunt de pijn van de afwijzing niet simpelweg weg wensen, maar je kunt wel zelf bepalen op welk moment je je afgewezen voelt.
Hieronder hebben we 7 bewezen stappen voor je op een rijtje gezet zodat ook jij kunt leren hoe je dat precies dient te doen:
1. Wees je bewust van bepaalde verschillen
Ieder mens dat rondloopt op deze aarde heeft een andere realiteit. In een bepaalde situatie zullen twee mensen dan ook niet altijd op exact dezelfde manier denken of reageren. Geen enkel ander persoon zal dan ook de wereld zien zoals jij dat doet.
Om die reden is het niet alleen mogelijk, maar zelfs erg waarschijnlijk, dat mensen zich anders zullen gedragen dan dat jij van hen verwacht. Met andere woorden, hoe jij je zou gedragen wanneer je in eenzelfde situatie zoals zij zou bevinden. Deze kloof tussen verwachting en realiteit leidt in de regel tot een gevoel van afwijzing en gekwetstheid bij mensen. De eerste stap om ongegronde gevoelens van afwijzing te voorkomen, is door dit verschil te gaan erkennen.
2. Dwing jezelf om meer dan één mogelijk resultaat te bedenken
De vuistregel die ik volg om verrassingsreacties van mensen in iedere situatie te voorkomen, is deze: in plaats van één bepaald resultaat of uitkomst in gedachten te houden, dwing ik mezelf ertoe om op een objectieve manier tenminste twee mogelijke reacties voor te stellen. De één is daarbij verplicht minder positief dan de ander. Probeer eveneens een paar redenen te bedenken die kunnen ondersteunen waarom elke van deze reacties plaats zou kunnen vinden.
3. Bedenk redenen voor ieder mogelijk resultaat
Ik zal je dit uit leggen aan de hand van een voorbeeld: stel dat je iemand mee op date gaat vragen. Verwacht dan niet dat hij of zij dit accepteert (in dat geval zul je je immers afgewezen voelen), maar verwacht ook dat ze het niet af zal wijzen (in dat geval ben je wellicht zo onzeker over jezelf, ondanks dat je deze persoon toch vraagt om mee uit te gaan, ondanks dat er wellicht een afwijzing zou kunnen volgen). Zeg in plaats daarvan tegen jezelf: “Er zijn twee mogelijke resultaten in deze situatie. Allereerst kan de persoon in kwestie mijn uitnodiging aannemen omdat ik een knap, slim, leuk iemand ben (gebruik hierbij iedere redenering die je wilt, maar zorg er dan wel voor dat je minimaal twee tot drie redenen in totaal bedenkt). Op de tweede plaats kan de ander je ook afwijzen omdat hij of zij op dat ogenblik wellicht helemaal niet geïnteresseerd is in een date. Deze persoon kan bijvoorbeeld al met iemand anders aan het daten zijn, of ze is wellicht op zoek naar andere eigenschappen in een potentiële date of partner dan de persoon die ik ben.’
4. Objectief zijn tijdens je analyse
Zoals je ziet, zal deze redeneeroefening twee doelen weten te bereiken. De eerste: het dwingt je om niet alleen de positieve, maar ook de negatieve, resultaten van iedere situatie voor je te zien. OM die reden bereidt deze methode je mentaal voor op een eventuele negatieve uitkomst. Ten tweede zie je zo eveneens het negatieve resultaat op een zo objectief mogelijke manier, waardoor de gevoelens van personalisatie die met de negatieve uitkomst gepaard gaan, tot een minimum kunnen worden beperkt.
Overigens moet wel op worden gemerkt dat je in dit specifieke voorbeeld drie mogelijke redenen voor een afwijzing geïdentificeerd hebt, waar er twee van helemaal losstaan van jou of je persoonlijke eigenschappen. Tegelijkertijd ben je ook eerlijk en realistisch door een mogelijke reden te bedenken waar je wel als persoon betrokken bij bent. Maar zelfs op het ogenblik dat je erg objectief bent, dan is het heel normaal dat iemand wellicht iets anders nodig heeft dan de dingen die jij te bieden heeft.
5. Neem niet ieder resultaat persoonlijk op
Een van de meest belangrijke aspecten van het succesvol om weten te gaan met een afwijzing is het volledig vermijden van gevoelens van afgewezen worden op het moment dat deze ongerechtvaardigd en onnodig zijn. Zoals ik al eerder zei, is het niet mijn bedoeling om je te vertellen dat je kunt voorkomen dat je je pijn ervaart door jezelf een vervormd beeld van de werkelijkheid te laten zien. Ik zou alleen willen dat je je aandacht gaat richten op het feit dat je een bepaalde situatie dikwijls interpreteert als een afwijzing, terwijl dat eigenlijk helemaal niet aan de orde is.
Ik heb het dan over de algemene neiging van mensen om negatieve resultaten te personaliseren. Om terug te keren naar het eerder genoemde voorbeeld, is het van belang dat je erkent dat iedere afwijzing in het algemeen voor het grootste deel los staat van of je al dan niet goed genoeg bent voor iets of iemand. Het laat alleen zien wat je te bieden hebt en wat iemand nodig heeft, niet met elkaar overeenkomt.
6. Zoek actief naar een alternatieve relatie
Op het ogenblik dat het gaat om relaties, dan zijn alle mogelijke bronnen van afwijzing niet zo simpel. Het gevoel afgewezen te worden, kan een gevolg zijn van een poging die je hebt gedaan, zoals je dagelijkse verwachtingen die niet worden vervuld door je partner, een geval van ontrouw of een echte schok zoals een onverwachte aankondiging van je partner dat hij of zij plannen heeft om bij je weg te gaan.
In dit soort situaties kun je gewoonweg niet voorbereid zijn op de gevoelens van afwijzing. Het is dan de realiteit. Het doet pijn en je moet ermee om leren gaan. De meest gezonde en meest snelle manier om daarvan te herstellen is om weer een gevoel van verbondenheid te vinden door middel van het aangaan van andere relaties.
Volgens professor Naomi Eisenberger die verbonden is aan de UCLA, en die hoofdonderzoeker is op het gebied van psychologisch onderzoek naar afwijzing, hebben positieve interacties met mensen een duidelijke stemmingsboost tot gevolg bij de mens door het vrijkomen van bepaalde chemische stoffen die aangename reacties in het brein mogelijk maken.
Ga dus actief op zoek naar vrienden en familie wanneer je door een fase van gevoelens van afwijzing door je partner gaat. Probeer dan op een emotionele manier in jezelf te investeren in dit soort relaties.
7. Afname van emotionele afhankelijkheid versterkt de eigenlijke liefde
Verleg je aandacht van je partner en gebruik de pijn van de afwijzing om andere redenen om te leven te kunnen vinden. Wellicht kun je een oude en vergeten hobby opnieuw oppakken. Door dit te doen maak je misschien contact met gelijkgestemde mensen en je zult merken dat je op emotioneel vlak wordt gevoed door dit soort relaties. Dat zal je niet alleen helpen om te herstellen van je emotionele pijn, maar je tevens voorbereiden op het oplossen van een probleem dat samen met je partner in de nabije toekomst uit de weg moet zijn.
Zeg ik je dat je jezelf moet dwingen om niet meer van je partner te houden?
Nee, dat is niet het geval. Wel zeg ik tegen je, dat je dient te stoppen met emotioneel afhankelijk zijn. Vergeet niet dat het houden van je partner en het niet in staat zijn om normaal te functioneren zonder zijn of haar emotionele ondersteuning helemaal niet aan elkaar gelijk is. Het houden van is gezond, terwiijl de afhankelijkheid dat absoluut niet is. Wanneer je eenmaal je emotionele ‘afhankelijkheid hebt weten te overwinnen, dan zal je relatie er zelfs aanzienlijk beter op worden zodra je partner nieuwe redenen vindt om verliefd te worden op de nieuwe persoon die waarin jij bent veranderd.
Een volgende keer dat je dus geconfronteerd wordt met een afwijzing (en geloof me, er zal absoluut een volgende keer komen, want zo is het leven nu eenmaal) dan dien je te proberen om de hierboven genoemde technieken in de praktijk toe te gaan passen en je zult al snel merken dat het je veel beter af gaat tijdens de omgang, het constructief kanaliseren, wanneer je dit op de juiste manier aanpakt.
