Iedere relatie heeft weliswaar zijn eigen regels, maar toch heb ik hieronder een aantal richtlijnen voor een open relatie voor je op een rijtje gezet. In het verleden woonde ik in een groot huis samen met drie homoseksuele mannen. Ze hadden een zogenaamde driehoeksverhouding, een triade zogezegd. Ik was alleen maar de man van boven. Op het moment dat één van hen kanker kreeg, wist niemand van ons hoe het verder moest. Moest ik blijven? Gaan we ervoor vechten? Leven we gewoon ons leven? Gaan we plannen maken? Stoppen we juist met het maken van plannen?
In zijn laatste weken berieden zijn partners zich in stilte voor op wat komen ging. Niemand is echter klaar als iets dergelijks gebeurt en niemand verdient het om het door te maken. Maar er is één essentiële klein voordeel: de kanker onthulde, van alle relaties die aan zijn gegaan in het leven, wie de mensen zijn die er het meest toe doen. Zoals goud uit ruw erts wordt gewonnen, zo zal pijn en verdriet onthullen welke liefdes oprecht en echt zijn. De liefde van deze mannen was echt.
Hun relatie was polyamoureus (een samentrekking van het Griekse poly, wat ‘veel’ betekent en het Latijnse amor, dat vertaald kan worden met ‘liefde’) en dus niet monogaam. Met andere woorden, hun opstelling was extreem anders dan de traditionele relaties zoals die door veel heteroseksuelen als norm worden gezien, maar die vrij geregeld voorkomt in de homoscene. Ze hebben echter wel bepaalde regels: je mag best plezier hebben en feesten, maar je moet wel bij me thuis komen. Ze hadden buiten hun relatie om seks en flirts, en genoten van de dingen die meeste mensen als een “open” relatie zouden betitelen. Tegenstanders hebben zelfs de neiging om open relaties enorm op te blazen en liefdes als deze te benoemen als “vreemdgaan met medeweten van de ander”. Je zult dan ook waarschijnlijk een aantal van deze meningen in de commentaren op dit artikel onder ogen gaan krijgen.
Je kunt dit soort meningen echter gewoon naast je neerleggen. Deze mannen hebben me immers laten zien hoe sterk liefde eruit ziet wanneer deze goed en oprecht is. De regels van iedere relatie zijn weliswaar anders, maar hieronder heb ik toch een basislijst voor je opgesteld waar je direct mee aan de slag kunt gaan, te weten de lijst van de do en donts binnen de polyamorie.
Een waarschuwing van Alex Cheves
Mijn naam is Alexander Cheves, en ik ben bekend bij vrienden in de kinky scene als Beastly. Ik ben een schrijver en blogger die opeen positieve manier over seks schrijft. De standpunten in het volgende artikel laten niet de algemene stand van zaken zien, maar zijn uitsluitend gebaseerd op mijn eigen ervaringen. Zoals alles wat ik schrijf, is het de bedoeling van dit artikel om de stigma’s rondom het seksleven van homoseksuele mannen te doorbreken.
De lezers die gevoelig zijn voor een openhartig gesprek over seks worden dan ook vriendelijk verzocht om weg te klikken, maar wanneer je dit wel wilt lezen, dan nodig ik je uit om, als je verontwaardigd bent over de inhoud waarin seks openlijk en eerlijk wordt besproken, deze gevoelens van verontwaardiging te gaan onderzoeken en jezelf eens af te vragen of het in plaats daarvan juist is om ons te onderdrukken door onze seksualiteit te veroordelen. Aan alle andere lezers wil ik zeggen: geniet van dit artikel en voel je vrij om je eigen suggesties ten aanzien van seks en datingonderwerpen ter sprake te brengen.
1. Blijf niet zitten met je gevoelens van jaloezie
Iedereen wordt wel eens jaloers. Voorstanders en beoefenaars van polyamorie worden net zo goed wel eens jaloers en zijn dus niet anders dan alle andere mensen. De truc is echter om jaloezie in de hand te houden door erover praten, niet door ermee te blijven zitten.
Je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Ik ben jaloers.” Ik zie er niet zo uit als die hete jongens die je onlangs hebt bekeken. ‘Of:’ Ik voel me een beetje jaloers en probeer er overheen te komen. Ik weet dat je van me houdt, maar ik heb wat extra waardering van je nodig.’ Zodra je zegt: “Ik ben jaloers”, dan is dat niet meer zo negatief of vervelend. Het wordt wat het is: een teken dat je wat extra aandacht en versterking nodig hebt. Gewoonweg omdat je ook maar een mens bent.
2. Herinner je geliefde er geregeld aan dat deze genoeg voor je is
“Genoeg” zijn is niet hetzelfde als iemands “ware zijn”. Mensen hebben geen “ware” liefdes, tenminste niet volgens mijn visie. Er is niemand op aarde die me honderd procent van de tijd seksueel kan bevredigen, net zoals er niemand ter wereld zal zijn die me honderd procent van de tijd op romantisch vlak bevrediging kan bieden. Er zijn zeker een paar mensen waar ik meer van houd dan van de rest, maar ik kan niet besluiten wie er bovenaan mijn lijstje staan. Het bestaat dus geen hiërarchie.
Wanneer ik iemand vertel dat ze genoeg zijn, dat wil dat zeggen dat ik van hem houd. Zelfs op momenten dat ik niet altijd bij hem in de buurt wil zijn of altijd seks met hen zou willen hebben, dan zou ik toch niets aan deze persoon willen veranderen. Ik wil hem helemaal in mijn leven opnemen, en dus niet aan de zijlijn zetten. Ik wil hem hier, in de diepste kern van mijn passie en mijn zorgzaamheid. Ik wil dat hij weet dat een seksuele aantrekking van iemand anders of een romantische relatie met iemand anders niet milder of ongeldig wordt dan wat ik voor hem voel. Er is dus geen regel die zegt dat je maar van één persoon kunt houden. Liefde wordt niet vanzelf minder wanneer deze met anderen gedeeld wordt.
3. NOOIT iemand in een hoek drijven
“We stappen pas uit deze auto als we hebben gepraat.” zeg dat nooit. Dat zal namelijk iemand in een hoek drijven. Je sluit je partner niet op om een gesprek te eisen. Je stelt geen ultimatums. Je weigert niet om seks te hebben omdat je niet iets krijgt wat je graag zou willen. Je viert immers geen strijd of een oorlog met je geliefde.
Jullie zijn daarentegen een soort bondgenoten die samen een plan uitbroeden. Je bent elkaars teamgenoten die samenwerken aan een groepsproject. Je doet dit dus allemaal samen. Soms zul je gelijk hebben en op andere momenten zal het de ander zijn. Maar door iemand in een hoek te drijven zul je niets bereiken, hooguit het averechtse effect.
4. Onthoud dat ruzies over gevoelens gaan, niet over feiten
“Je doet altijd (vreselijke dingen) iedere keer dat we (iets doen) en ik ben het helemaal beu!” “Je geeft meer om (die andere persoon, plaats of ding) dan om mij!”
“Je geeft niets om (die persoon, plaats of ding)!”
Dit zijn dingen die je zegt tijdens een ruzie, maar het zijn geen feiten. Dit zijn je gevoelens, je waarnemingen. Je waarneming als mens is getraind in de loop van miljoenen jaren van evolutie om een oorzakelijk verband en zeker patroon te herkennen. Het probleem hiermee, dus met de evolutie, is dat mensen de slechte gewoonte hebben om een oorzakelijk verband te zien waar er echter helemaal geen is en om “patronen” te onderscheiden van één of twee ondersteunende factoren. Mensen zijn goed in het overdrijven of het negeren van waarheden die passen bij hun waarneming. Dit is dan ook waarom de meeste mensen ruzie maken.
Ruzies gaan dan ook niet over feiten. Ze gaan over gevoelens, jouw gevoelens, dus doe alleen uitspraken over jezelf. “Ik voel me (jaloers, gekwetst, over het hoofd gezien, verwaarloosd, genegeerd, dwaas of iets dergelijks) wanneer je (iets) doet wanneer we (ergens mee bezig zijn). Daar wil ik over praten.’ “Ik heb het gevoel dat je meer om (die persoon, plaats of ding) geeft dan je soms om mij geeft. Dat doet me pijn en/of verdriet.” ‘Ik heb het gevoel dat je niets geeft om (die persoon, plaats of ding). Maar (die persoon, plaats of ding) is erg belangrijk voor me. Het doet me dus pijn en/of verdriet.”
5. Reik iemand je hand.
Je zet nooit iemand in een hoek, maar wat doe je dan wel? Je reikt hem de hand, zelfs op momenten dat je woedend bent. Je geeft op die manier namelijk een punt waar hij zich aan vast kan houden, dus een manier voor hem om mee te werken aan een positieve oplossing wanneer hij daar klaar voor is.
‘Goed, ik begrijp dat je nu niet in de stemming bent om te praten. Dat is prima. Wanneer je er wel klaar voor bent, wil ik met je praten. Jij bent namelijk de persoon die ik mijn hart toe heb vertrouwd. Over dingen praten hoort bij je onze relatie. Je hebt immers zoveel invloed op de manier waarop ik me voel en ik wil dan ook dat je dat weet. Wanneer jij gelukkig bent, ben ik dat ook. Als je boos bent op iets, of wanneer er iets mis is en aan niet wordt gepakt, dan verpest dat heel mijn dag. Daar maak ik me druk om, dus moet ik er wel over praten. Indien dat nu niet kan, dan wel op korte termijn.’
6. Maak je voorwaarden kenbaar
Wat denk je dat polyamorie inhoudt? Wat denken anderen dat het betekent? Voordat je iets gaat doen, dien je akkoord te gaan met de voorwaarden die eraan verbonden zijn.
Om te beginnen gaan we het eerst hebben over enkele definities. “Nonmonogamie” richt zich bijvoorbeeld op de seksuele exclusiviteit (of beter gezegd op een gebrek aan exclusiviteit). Monogame koppels hebben alleen seks met elkaar. Niet-monogame paren kunnen echter volledig open hun gang gaan, allebei de partners kunnen seks hebben met wie ze maar willen zonder dat tegen elkaar te zeggen, maar de meeste van hen zullen niet zover gaan. De meeste niet-monogame koppels zijn dus ook in zekere zin monogaam (een uitspraak van Dan Savage), wat wil zeggen dat ze bepaalde seksuele afspraken maken voor bepaalde gelegenheden of voor bepaalde personen.
De meeste niet-monogame stellen hebben dan ook regels zoals: “Hé, ik ga een paar weken weg. Veel plezier, maar stuur me wel geregeld video’s en heb alsjeblieft geen seks met één van onze vrienden of doe iets dat het leven van ons vervelend zal maken. Wanneer je een afspraakje maakt, vertel me er dan over.” Een heleboel stellen kiezen ervoor om alleen samen dit spel te spelen. Ze ontmoeten bijvoorbeeld interessante mensen online of in een club en nemen hen mee naar huis voor een heet triootje. Polyamorie gaat, zoals de naam al doet zegt, daarentegen ervan uit dat er meerdere romantische relaties tegelijkertijd aan worden gegaan, relaties die al dan niet seksueel van aard kunnen zijn.
7. Stel van tevoren samen grenzen wetende dat deze waarschijnlijk kunnen veranderen
Niet iedere polyamoreuze relatie is niet monogaam, maar de meeste die ik ken zijn dat wel. Waarom? Omdat wanneer je een spel als polyamorie gaat spelen, dat tamelijk ver buiten de meeste culturele normen zal vallen, het concept van nonmonogamie zal dan dus niet al te bizar zijn. Dat wetende zijn er monogame polyamoreuze relaties, zoals trio’s, kwartetten en groepseks die op seksueel en andere vlakken met elkaar een verbintenis aangaan. Stel echter altijd duidelijke grenzen op het moment dat je hieraan begint, maar besef ook dat deze grenzen kunnen veranderen naarmate je relatie zich verder gaat ontwikkelen en het is bovendien helemaal in orde wanneer dat gebeurt.
8. Maak alles bespreekbaar
Praten wordt soms als lastig of vermoeiend ervaren, dat weet ik maar al te goed. Het is altijd leuker om televisie te gaan kijken en serieuze momenten uit de weg te gaan. Maar op het ogenblik dat je dit soort relaties onderhoudt, dus relaties waarin je je eigen programma schrijft in plaats van te voldoen aan de maatstaven die de maatschappij aan je op wil leggen, dan zul je vaak samen moeten praten. Een eerlijke communicatie is namelijk de manier waarop je programma wordt geschreven. Na verloop van tijd wordt het praten echter vaak minder en zul je je eigen weg hierin moeten zien te vinden.
9. Beslis welke labels je aan een relatie wilt hangen
Gebruik niet te vaak of te veel labels. Ik heb persoonlijk een enorme hekel aan labels zoals “vriendje” dat me direct een zekere druk oplegt, maar ik heb geleerd hoe ongevoelig het is om iemand mee opsleeptouw te nemen zonder deze persoon een te benoemen. Je wijst niet zozeer een rol toe, maar definieert het belang van iemand ten aanzien van jou. Een woord lijkt wellicht niet veelzeggend, maar het laat wel zien hoeveel je om iemand geeft.
10. Schaam je voor niemand als het om jaloezie gaat
Jaloezie is geen teken dat je gesloten of preuts bent. In een polyamoreuze opstelling kan jaloezie dan ook zich aandienen. Dat is ook dan geen teken dat “dit soort relatie niet voor jou geschikt is.” Jaloezie wil alleen zeggen dat je wat extra aandacht nodig hebt. Op het ogenblik dat de persoon met wie je aan het daten bent dat niet begrijpt of weigert om op een emotionele manier samen met je uit te werken, dan is hij wellicht niet de meest geschikte persoon voor jou, maar dat is een teken van iets waaraan hij waarschijnlijk nog moet werken, en dus absoluut geen enkel bewijs dat polyamorie zelf is de verkeerde weg is om te bewandelen.
11. Besef dat niet iedere relatie hetzelfde is in de polyamorie
Polyontzetting is iets dat vaak voorkomt op momenten dat een gesetteld stel met een derde persoon gaat daten. Of zodra twee stellen met elkaar uitgaan. Of als iemand openlijk twee (of zelfs meerdere) personen tegelijkertijd begint te daten (deze andere mensen kunnen al dan niet dicht bij elkaar staan, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn).
Wat dit wil zeggen is dat je relatie met de ene persoon met wie je aan het daten bent wellicht een soortgelijke relatie is zoals je die hebt met een andere persoon met wie je eveneens aan het daten bent. Je hebt misschien een bepaalde voorgeschiedenis met de ene persoon die je mist met de andere, of je gaat met een ander tempo door het relatieproces dan je met de ander doet. Houd echter alle partijen op de hoogte van waar je mee bezig bent met andere personen in je leven. Vertel het dus ook aan de anderen wanneer het serieus wordt met iemand. Kortom: laat dus altijd iedereen weten waar je precies staat.
12. Besef goed dat je nog altijd polyamoureus kunt zijn, zelfs wanneer de persoon met wie je samen bent dat niet is
Het kan zijn dat je aan het daten bent met meer dan één persoon tegelijkertijd, maar de persoon met wie je samen bent is dat wellicht niet. Om die reden moet je je polyamorie vrij snel kenbaar maken en ervoor zorgen dat hij of zij ermee akkoord gaat voordat je serieus hiermee verdergaat.
13. Forceer niets
Op het moment dat het niet werkt, dan werkt het gewoonweg niet. Wanneer je de helft van een koppel bent en een romantische band met iemand anders op hebt gebouwd, dan heb je wellicht ook de fantasie dat jullie drieën met elkaar gaan daten, maar zodra de andere twee personen geen klik hebben samen, dan is dat zo en kun je hen er niet toe dwingen. Wel zou je kunnen zeggen: “Wat vindt je ervan dat ik tijd met (de andere persoon) door blijf brengen? Ik houd van je en wil deze beslissing dus samen met je nemen, maar voordat we hierover gaan praten, moet je wel weten dat ik (de andere persoon) erg leuk vind.’
14. Wees onfeilbaar en meedogenloos eerlijk.
Er is bijzonder weinig te bekritiseren aan iemand die betrouwbaar is en de volledige waarheid vertelt. Je vindt wellicht niet altijd alles wat hij of zij zegt even leuk, maar waarheden, zelfs wanneer deze erg hard is, is altijd beter dan het vertellen van een leugen. Waardeer dus de volledige openheid van iemand. Je wilt immers mensen in je leven hebben die geen geheimen hebben voor jou en waar jij evenmin geheimen voor hoeft te hebben.
15. Beschouw polyamorie niet als een manier om wreed te tegen iemand te zijn
Het is triest dat ik dit aan moet halen, maar polyamorie is geen enkel excuus voor iemand om zich als een klootzak te gedragen. Je krijgt er immers geen date door en bovendien speel je quasi polyamoureize mensen in de kaart wanneer je dit soort relaties ziet als een manier om mensen te kunnen kwetsen of om hen voor te liegen, hen mee te sleuren in een leven dat zij niet willen of zelfs om roekeloos met hun gevoel om te gaan en het alsnog te benomen als liefde. Dat is namelijk niet hoe dit in zijn werk gaat.
16. Oefen de vier belangrijke aspecten van het leven
Een erg wijze man zei me het volgende. De beste manier om een relatie in de praktijk te brengen is om geregelde meetings in te plannen waarop je samen spreekt over “de vier belangrijkste aspecten van het leven, te weten: vrienden, familie, seks en financiën.
- Vrienden: breng je wel voldoende tijd door met je vrienden en maak je van hen een prioriteit? Zijn er vrienden waar je over dient te praten? Zijn er vrienden voor wie je diepere gevoelens hebt?
- Familie: waar sta je als het je familie aangaat? Moet je wellicht meer tijd doorbrengen met je familieleden? Of juist minder? Vind je de familie van je geliefden leuk? Vinden zij jouw familie leuk? Wil je zelf wellicht een gezin gaan stichten?
- Seks: Heb je wel genoeg seks? Is deze seks met je geliefden? Wat wil je anders op het gebied van seks? Waar wil je meer of juist minder van als het om seks gaat?
- Financiën: Hoe zien je geldzaken eruit? Wat zijn je persoonlijke aandachtspunten?
Op het moment dat je eerlijk over deze vier dingen kunt praten en dit alles ook uiterst serieus neemt, dan kun je de meeste problemen heel goed oplossen. Dit beleefde, beschaafde, levendige gesprek kan dan ook zeker het aspect zijn dat jullie bij elkaar houdt of al het noodzakelijke dat moet gebeuren aan het licht kan brengen. Dat weet je waarschijnlijk alen om die reden zijn deze vier aspecten zo belangrijk om een relatie soepel te laten verlopen.
17. Lees “The Ethical Slut: A Practical Guide to Polyamory, Open Relationships & Other Adventures” geschreven door Dossie Easton en Janet Hardy
Ik heb in dit artikel talloze keren naar dit boek verwezen. Toen ik dit boek voor het eerst aan lezers aanraadde, was ik zelf gewoon nog een lezer, maar al wel een enorme fan van dit boek.
Nu ik bevriend ben geraakt met de schrijvers ervan, beveel ik het boek nog steeds van harte aan. De Ethical Slut is een tijdloze, onschatbare bron van informatie voor mensen die weten dat ze niet voor één persoon zijn gemaakt, en “tot de dood hen scheidt”, maar die wellicht niet weten op welke plaats ze wel horen in de wereld van de talloze andere opties als het gaat om de liefde. Lees het dus eens een keertje en doe er je voordeel mee.
